De Doelen

28 maart 1968

Doelenorgel 50 jaar

In het voorjaar van 2018 vieren we in de Doelen een bijzonder jubileum: het 50-jarig bestaan van ons orgel in de Grote Zaal. Met Erik Winkel van de firma Flentrop blikken we terug op de bouw.

‘Ik heb de bouw van het Doelenorgel zelf niet meegemaakt,’ zegt de 46-jarige Erik Winkel, die sinds 1999 bij Flentrop werkt, en er twee jaar geleden directeur werd. ‘Maar ik heb er een speciale band mee. Feitelijk heeft dit orgel mijn leven veranderd, doordat ik het eind jaren ’90 een keer bespeelde en ineens wist: ‘Dit is het. Ik wil orgelbouwer worden.’ Toen ik dit vertelde tijdens mijn sollicitatie bij Flentrop, kon Cees van Oostenbrugge (destijds directeur bij Flentrop, red.) het bijna niet geloven: hem was precies hetzelfde overkomen. Blijkbaar maakt het Doelenorgel iets los.’

Het Doelenorgel is een van de grootste orgels die de firma Flentrop gebouwd heeft. De bouw duurde ongeveer een jaar. In 1967 werd het instrument in de Grote Zaal geplaatst. De firma bouwt alleen maar ‘protoypes’, ieder instrument is uniek in vorm en geluid. Toch noemt Winkel het Doelenorgel een ‘typische Flentrop’: ‘Dat zit hem in vele tientallen details, zoals de dubbelverende slepen in de windlades, klosjes, abstracten en winkelhaken. Het is als rijden in een Mercedes: dat is veel meer dan een logo alleen, je merkt het aan alles.’

Winkel was nauw betrokken bij de renovatie van het Doelenorgel tussen 2004 en 2010. ‘De grootste kritiek op orgel en orkest luidde dat het te weinig grondtoon had. Zelfs de zachtste registers klonken te hard. Onze belangrijkste taak was het orgel een wat warmer, dieper geluid te geven. Een groot effect werd al vóór ons eigenlijke werk bereikt, door de renovatie van de zaal. Ook het orkest profiteert enorm van de verbeterde akoestiek. Tegenwoordig horen we organisten nog weleens zeggen dat het Doelenorgel zo zwaar speelt. Vergeleken met een electrisch orgel, is dat waar. Maar voor een mechanisch orgel, wat het Doelenorgel is, is het nog steeds een heus huzarenstukje.’ 

Het allereerste orgelconcert

Op 28 maart 1968 wordt het Doelenorgel in gebruik genomen. Tijdens het eerste orgelconcert in de Grote Zaal speelt Arie Keijzer, de eerste vaste organist, onder meer Bach's Preludium en Fuga in E. 

Ook een verhaal? Stuur het ons!